SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 593 >>

بَاب الرَّجُلِ يَؤُمُّ الْقَوْمَ وَهُمْ لَهُ كَارِهُونَ

62. Kendini İstemeyen Topluluğa Kişinin İmam Olması

 

حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِيُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ بْنِ غَانِمٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ عَبْدٍ الْمَعَافِرِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَقُولُ ثَلَاثَةٌ لَا يَقْبَلُ اللَّهُ مِنْهُمْ صَلَاةً مَنْ تَقَدَّمَ قَوْمًا وَهُمْ لَهُ كَارِهُونَ وَرَجُلٌ أَتَى الصَّلَاةَ دِبَارًا وَالدِّبَارُ أَنْ يَأْتِيَهَا بَعْدَ أَنْ تَفُوتَهُ وَرَجُلٌ اعْتَبَدَ مُحَرَّرَهُ

 

Abdullah b. Ömer (r.a.)'in rivayet ettiğine göre, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (şöyle) buyurmuştur: "Üç kişi vardır ki, Allah onların namazlarını kabul etmez: (1)-Kendisini istemeyen bir topluluğa imamlık eden kimse, (2)-namazı sonra (yani vakti geçtikten sonra) kılan kimse, (3)-hürriyetine kavuşturduğu köleyi (tekrar) köle edinen kimse"

 

 

Diğer tahric: Tirmizî, mevakît; ibn Mace, ikame

 

AÇIKLAMA:     Hadis-i şerifte geçen, namazları kabul olunmaz" sözünden, "namazları caiz değildir" manası anlaşılabildiği gibi, "namazlarının sevabı yoktur, bu bakımdan noksandır" manası da anlaşılabilir.

 

Bu sebeble hadis-i şerif, cemaat tarafından istenmeyen bir imamın imam­lık yapmasının tahrimen mekruh olduğunu söyleyenler için bir delildir. La­kin cemaatin imamı istemeyişinin dinî bir sebebe bağlı olması lazımdır. Yoksa dinî sebeblerin dışında şahsî ve hissî düşüncelerin mahsulü olan nefretlere itibar edilemez. Yine nefret eden kimselerin cemaatin çoğunluğunu teşkil et­mesi lazımdır. Cemaat içinde azınlıkta kalan kimselerin nefretinin de ehem­miyeti yoktur. İslamî bir toplumda devlet reisine karşı ehl-i dinin dışında kalan kimselerin nefret duygularının da bir değeri yoktur. Bu hususta da itibar ehl-i dinin duygu ve düşüncelerinedir.

 

Ravileri içinde Abdurrahmen b. Ziyad bulunduğu için her ne kadar bu hadis-i şerifi "zayıf" sayanlar varsa da, gerçekte bu hadisi destekleyen ve takviye eden pek çok hadis-i şerifler vardır. Bunlardan bazıları şunlardır;

 

1. "Üç kişi vardır ki, namazları kulaklarını aşmaz: Firar eden köle (dönünceye kadar), Kocasını gücendirmiş olarak geceyi geçiren kadın, Kendisi­ni istemeyen cemaata imam olan kişi."[Tirmizi, mevakît; ibn Mace, ikame; Ahmed b. Hanbel II, 439, 480.]

 

2. "Resulullah (s.a.v.) üç kişiye lanet etti: Kendisini istemeyen cemaata imam  olan kişiye,  kocasını gücendirmiş olarak geceyi geçiren kadına, "Haydin felaha" davetini işitip de icabet etmeyen kişiye”[Tirmizi, mevakit]

 

3. Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Üç kişi vardır ki bunların na­mazları başlarının üstüne bir karış bile yükselmez (kabul olmaz): Kendisim istemeyen bir topluma imam olan kimse, kocasını gücendirmiş olarak gece­leyen kadın, bir biriyle çekişen kardeşler.”[ibn Mace, ikame]

 

Hadis-i şerifte geçen "Vakti çıktıktan sonra namazı kılan kişi" sözüy­le, namazın vaktini her zaman geçiren ve herkes namazını kıldıktan sonra kılmayı adet edinen kimse kasdedilmiştir. Ancak bu söz ravînin hadisi açık­layıcı mahiyette yaptığı bir ilavedir. Ravilerin her ne maksatla olursa ol­sun, yaptığı bu şekildeki ilavelere "idrac"; İlave ettikleri sözlere de "müdrec" denir. Ki bunlar hadisin aslından sayılmazlar.

 

İbn Melek merhum, "hadis­teki bu tehdid, namazın vaktini tamamen geçirmeyi ve geciktirmeyi alışkan­lık haline getirenler içindir" demektedir.

 

"Hürriyetine kavuşturduğu köleyi tekrar köle edinen kimse" azad etti­ği köleyi tekrar köle gibi istihdam eden veya azad etmesine rağmen bunu giz­leyen veya inkar eden kimsedir.

 

Meşhur hanefî alimi Aynî (ölümü 855 / 1451) şunları söylemiştir: "Günümüz­deki bazı krallar ve hakanların yaptığı işler bu hadisin şümulüne girmekte­dir. Onlar kölelerini önce hürriyete kavuşturuyorlar, sonra da bunu inkar ederek yine köle olarak kullanmaya devam ediyorlar. Onlardan bir kısmı da kölesini hürriyetine kavuşturduğunu açıkladığı halde yine onu zorla işinde kullanıyor. Bir kısmı da hür olduklarını bildikleri halde bazı çocukları köle diye satın alıp onları köleleştiriyorlar."